Zwolle heeft een evenwichtig aanbod op de woningmarkt om in en door te stromen
Wonen is een van de belangrijkste basisbehoeften. Zwolle is een mooie woonstad en dat willen we graag verder versterken. We vinden dat iedereen moet kunnen wonen in een woning die aansluit bij zijn/haar persoonlijke wensen en (financiële) mogelijkheden: huidige én nieuwe bewoners, huurders en kopers, mensen met een krappe en ruimere beurs, jong en oud, gezond of met beperkingen.
Het eigendom, het type en de prijs van woningen zijn mede bepalend voor het ontstaan van verschillende woonmilieus. Dit hangt samen met de aantrekkelijkheid en/of betaalbaarheid van de woningen voor mensen. De samenstelling van de woonvoorraad heeft invloed op de sociale samenstelling van wijken en buurten in Zwolle. Voor het welvaren van de hele stad is het van belang dat er evenwicht is in het woningaanbod
Behoefte onderzoek geeft aan dat Zwolle blijft groeien tot circa 140.000 inwoners. De groei zien we terug in alle leeftijdsgroepen en huishoudenstypen. De snelst groeiende leeftijdsgroep is 55plus en er is een sterke groei te zien van éénpersoonshuishoudens. Bijna 40% van de Zwolse huishoudens heeft een inkomen tot modaal (34.000) en heeft behoefte aan goedkope koopwoningen, sociale huurwoningen. Er is een toenemende druk op goedkopere woningen.
Een evenwichtig woningaanbod vraagt om toekomstvast (kwalitatief) programmeren. Dit doen we door nieuwbouw op inbreiding -en uitbreidingslocaties en door transformatie en functieverandering in de bestaande stad. Het denken over en de aanpak van stedelijke vernieuwing is daarbij in de loop van de jaren geleidelijk aan sterk veranderd. Er wordt steeds minder gekozen voor grootschalige sloop en nieuwbouw, het gaat veel meer om renovatie en verbetering van het bestaande gebied en de bestaande woningvoorraad volgens de visie en principes van natuurlijke wijkvernieuwing. Duurzaamheid heeft hierin ook een belangrijke plek. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar fysieke maatregelen, maar naar een combinatie van fysieke, economische en sociale ingrepen/ investeringen. Het gaat er wat ons betreft in optima forma om dat wijken zichzelf op eigen kracht steeds weer kunnen vernieuwen.
Ambitie 6.2 Zwolle heeft een evenwichtig aanbod op de woningmarkt om in en door te stromen
Situatie & problematiek
Zwolle blijft groeien. Prognoses geven aan dat het aantal inwoners in totaal stijgt tot circa 140.000 inwoners. Het grootste deel van de groei vindt plaats tot 2026, daarna groeit Zwolle door, maar vlakt de groei iets af. Concreet groeit Zwolle volgens primos 2013 met 11.000 inwoners tot 2026, dat betekent een woningvraag van circa 6000 extra woningen, na 2026 is er nog vraag naar 4000 extra woningen.
De situatie op woningmarkt is in 2016 duidelijk veranderd, na een periode van stagnatie (2008-2015) is de markt snel hersteld. Voor Zwolle geldt dat er weer sprake is van een kopersmarkt, met stijgende woningprijzen. Wel blijft de situatie bestaan dat door veranderde regels in de hypotheeksector inwoners minder hypotheek kunnen krijgen dan voorheen, dit geeft ook binnen de aangetrokken markt een extra druk op middeldure koopwoningen.
Speciiek is een tekort aan beleggershuurwoningen, de extra vraag is onder andere ontstaan doordat de inkomenseisen om voor een sociale huurwoning in aanmerking te komen verscherpt zijn. Er is een groep die qua inkomen teveel verdient voor een sociale huurwoning, maar door de leefsituatie (bv. geen vast arbeidscontract) niet in aanmerking komt voor een koopwoning. Op basis van marktverkenning van Stec (2015) is dit geraamd op minimaal 50 - 60 woningen per jaar). Dynamiek in de markt rondom transformatie van kantoren naar wonen wijst op grotere marktruimte (Fakton, 2016)
Er is een tekort aan sociale huurwoningen om huishoudens met een inkomen tot € 34.000,- te huisvesten van circa 100 per jaar tot 2018. Companen heeft dit in 2013 becijferd voor de periode 2013-2023. De druk op sociale huur neemt met name toe door een steeds verdere groei van het aantal éénpersoonshuishoudens, scheiden wonen en zorg, uitstroom uit beschermd wonen en de groei van de opgave voor statushouders in 2015/2016.
Er is een tekort aan beschikbaar aanbod in het centrumstedelijke woonmilieu. Er is een groeiende behoefte aan dit type woonmilieu (bron: Woon2012/ Woon2015).
Zwolle heeft relatief veel woonwijken die monofunctioneel ingericht zijn, met op zich een hoge woonkwaliteit, maar weinig bijzondere architectuur. Dat geeft het risico dat bij een veranderende vraag en kritisch wordende woonconsumenten de aantrekkelijkheid van Zwolle langzaam afneemt.
De gemeente kan onvoldoende flexibel/snel reageren op initiatieven van inwoners die samen een woningbouwproject (in collectief opdrachtgeverschap) willen ontwikkelen gericht op oa. duurzaamheid, langer zelfstandig wonen, of anders. Het is voor groepen niet eenvoudig geschikte locaties te verwerven.
Door verschillende trends in de samenleving zoals thuiswerken en zelfstandig blijven wonen ook als er beperkingen zijn, is er meer behoefte om de eigen woning aan te passen aan de daarbijbehorende behoeftes (uitbouw etc).
Door de afhankelijk van fossiele brandstoffen in de woningvoorraad is er een groot risico dat woonlasten door sterk stijgende energielasten op termijn onbetaalbaar worden, met name voor de lage inkomensgroepen.